Saçlarda Dökülme Sorunu Rehberi
Saç dökülmesi veya saç seyrelmesi, günde 100-150 telden fazla saç telinin dökülmesi ile karakterize bir saç sorunudur. Saç dökülmesi miktarı, saç dökülme miktarına bağlı olarak hafif, orta veya şiddetli arasında değişebilir. Saç dökülmesini tetikleyen çeşitli faktörler vardır. Anemi gibi beslenme eksikliği, vitamin eksikliği yaygın nedenlerdir. Tiroid bozuklukları, stres, malignite gibi metabolik durumlar ve bazı ilaçlara sekonder olarak da ortaya çıkabilir. Tifo, COVID-19 enfeksiyonu ve doğum sonrası gibi kronik tıbbi hastalıklar. Ani kilo kaybı genellikle saç dökülmesi ile ilişkilidir. Bu zayıf saç hijyeninin yanı sıra şiddetli kepek, kafa derisi sedef hastalığı da diğer tetikleyicilerdir. Saç dökülmesinden şikayet eden herhangi bir kişide, uygun tedavi için altta yatan nedeni bulmak her zaman tavsiye edilir.
Doğun sonrası için saçlarınızla ilgili hayaller kurdunuz, şöyle son moda kızıllardan en iddialısını denemeye dair..Boyaların bebek için zararlı olduğu tespit edilmemiş ama hamilelikte tedbiri elden bırakmamakta yarar vardı. Şimdi bebeğiniz kucağınızda, sıra saçlarınıza ilgi göstermeye geldi! Ama bu kez de çok dökülüyorlar… Saçlarımızın biz kadınlar için çok kıymetli olduğu inkar edilemez bir gerçek. Hangimiz morali bozuk olduğunda ya da hayatında değişiklik istediğinde kendini kuaför koltuğunda bulmuyor ki… İnsanın dış görünümünde yaşadığı değişiklikler ruh dünyasını da değiştiriyor. Saçlarsa bizim için en iyi psikoterapi araçlarından biri. Hal böyle olunca hiç kimse saçının bir tek telinin bile dökülmesine kıyamıyor. Oysa saçların dökülmesi doğal bir süreç ve yeni, sağlıklı saçların dünyaya gelmesi için, miyadımı dolduran tellerin dökülmesi şart.
Saç dökülmesinin yaygın nedenleri
1. Stres:
Duygusal stresin saç dökülmesine neden olma olasılığı fiziksel strese göre daha az olsa da boşanma, ebeveynlerin yaşlanması veya sevilen birinin ölümü gibi durumlarda yine de olabilir. Yoga, meditasyon ve konuşma terapisi ile stres ve kaygıyla mücadele etmek için bir saç dökülmesi ipucu yardımcı olabilir.
2. Yeme alışkanlıkları:
Saç dökülmesinin nedenlerinin başında vitamin eksikliği gelir. Düşük B vitamini seviyeleri ve temel besinlerin eksikliği saç dökülmesinin yaygın nedenleridir. Diyet sağlıklı olmadığında ve diyette besin eksikliği olduğunda olur. Bu saç dökülmesi sorunu için ipuçlarından biri, saç dökülmesine neden olan gıdalardan uzak durmak ve bunun yerine yağsız proteinler ve bol meyve ve sebze gibi besleyici gıdalarla kendinizi şımartmak olacaktır.
3. Protein Eksikliği:
Protein eksikliği saç dökülmesinin yaygın bir nedenidir. Diyetinizde yeterli protein yoksa, vücutta daha fazla protein yıkımı olur. Bu, saçı büyümek için ihtiyaç duydukları gerekli proteinden tüketir ve keratinin saça akışını durdurur. Saç uzatma ipucu daha fazla protein ve esansiyel yağlar tüketmektir.
4. Kimyasal led Ürünler/Yanlış Ürünler:
Yanlış saç ürünleri kullanmak, saç dökülmesinin yaygın nedenlerinden biridir. Saç sağlığını koruyan ve saç dökülmesini azaltan ürünler kullanmak her zaman iyidir. Örneğin, kuru veya hasar görmüş saçlar için kepek önleyici bir şampuan ve saç kremi kullanmak sorunu çözmenize yardımcı olmaz. Bunun yerine, saç dökülmesi sorununu hedefe yönelik bir şekilde çözmenize yardımcı olacak şekilde formüle edilmiş bir şampuan kullanın. Pantene saç dökülmesini kontrol eden şampuan ve saç kremi, her ikisi de saç dökülmesini kontrol etmeye yardımcı olmak için harikalar yaratan Pro-Vitamin B5 ve fermente pirinç suyu ile doldurulmuş olduğundan, gitmeniz gereken ürünlerdir.
5. Kalıtım:
Genetik değişkenlik önemli bir neden olarak saç dökülmesini tetikleyebilir. Desenli saç dökülmesi hem erkeklerde hem de kadınlarda kalıtsaldır. Saç dökülmesini tetikleyen birden fazla gen tanımlanmıştır. Saç dökülmesinin ailelerde olduğunu söylememizin yaygın nedeni budur.
6. Dramatik Kilo Kaybı:
Ani kilo kaybı, kilo kaybı planlanmış olsa bile bir tür travmadır. Kilo kaybının kasıtlı olarak diyeti plansız hale getirdiğinde planlanıp planlanmadığı ve saç dökülmesini tetikleyen sağlıksız beslenme alışkanlıklarının uygulanıp uygulanmadığı. Saç dökülmesinin bir ipucu, saçın yapı taşları olduğu için yeterli miktarda dengeli bir diyet yemektir. Bu nedenle dengeli beslenin ve susuz kalmayın.
Kadınlarda saç dökülmesi nedenleri
1. Doğum kontrolü:
Hamilelik hormonlarının saç dökülmesinin yaygın nedenlerinden biri olabileceğini biliyoruz, ancak doğum kontrol haplarına geçmek veya doğum kontrol haplarını bırakmak da olabilir. Ailenizde saç dökülmesi öyküsü varsa, olma olasılığı daha yüksek olabilir. Menopoz sırasında hormonal dengedeki bir değişiklik de benzer bir etkiye sahip olabilir. Bu tür durumlar için bazı saç uzatma ipuçları, bir doktora danışmak ve/veya farklı bir doğum kontrolüne geçmek olabilir.
2. Hamilelik:
Hamilelik östrojen seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Bu aşamada, vücuttaki aşırı östrojen nedeniyle saçlar daha kalın ve daha parlak hisseder. Ancak hamilelik yapıldıktan yaklaşık 3-4 ay sonra hormon seviyeleri normale dönmeye başlar. Östrojendeki bu düşüş, hamilelik sonrası saç dökülmesine neden olan en büyük saç dökülmesi nedenlerinden biri olabilir.
3. PCOS
Polikistik Over Sendromu ayrıca vücutta büyük fiziksel değişikliklere yol açar. PCOS, kadın vücudunda çok sayıda değişiklik getiren bir yaşam tarzı durumudur, bunlardan biri yoğun saç dökülmesidir. Aşırı saç dökülmesi yaşıyorsanız, her zaman bir tıbbi konsültasyon almanız önerilir.
4. Tiroid:
Vücudumuz tiroid bezi tarafından üretilen T3 ve T4 hormonlarından oluşur. Üretim bir şekilde etkilendiğinde, vücuttaki diğer süreçleri etkileyen bir domino etkisi vardır. Etkilenen en önemli vücut kısımlarından biri, köklerdeki saçların gelişimidir, yani saç büyüme döngünüzdür. Saçlarınız dökülmeye başlar ve yerini yeni saç telleri almaz. Saç derinizden kaşlarınıza, vücut kıllarınızdan da olabilir. Ancak Saç Dökülmesinin en yaygın ve görünür yeri saç derinizdir.
5. Menopoz:
Menopoz sırasında östrojen ve progesteron üretimi azalır. Bunlar saçın daha hızlı uzamasından ve kafanızda daha uzun süre kalmasından sorumlu hormonlardır. Bu nedenle, bu hormonların olağan üretiminde bir azalma olduğunda, saçlar incelme ve düşme eğilimi göstererek saç dökülmesine neden olur.

6. Sigara:
Sigara içmek kan damarlarının büzülmesine ve sigaranın içinde bulunan toksik kimyasallar nedeniyle kan dolaşımının kıl köklerine ulaşmasına engel olur. Bu nedenle, önemli besinler saçınıza ulaşamaz ve bu da saç dökülmesine neden olur.
Artık saç dökülmesinin nedenlerinin farkında olduğumuza göre, çoğumuz saç dökülmesinin kontrolden çıkmadan önce hüküm sürmesini sağlamak için atabileceğimiz önleyici adımlar olup olmadığını merak edebiliriz.
Saç telinin hayat öyküsü!
Aynı doğa gibi saç telinin de kendine özgü bir ritmi, kriz dönemi, biçimi ve renkleri var. Gözle bakıldığında hiçbir şey olmuyormuş gibi gelse de saçlarımız hiç durmaksızın değişime uğruyor. Şimdi bu değişimi daha detaylı inceleyelim… Her saç teli bir kökten, ama hep aynı kökten gelir. Bu kök, hücrelerin bölünmesiyle önce uzayıp, sonra da dökülecek olan saç telini doğurur. Saçın “yaşam süreci” adı verilen bu ilginç hayat öyküsünü üç evrede inceleyebiliriz; ortalama 4 sene süren uzama evresi, 2 – 3 hafta süren kısa bir durgunluk evresi ve sonra ortalama 3 aylık bir dökülme evresi. Daha sonra 2 – 5 ay süren bir dinlenme evresinden sonra yeni bir yaşam süreci başlar ve yeni bir saç teli doğar. Bu süreç yaklaşık 4 senedir ve bir insanın yaşamı boyunca yaklaşık 25 kere tekrarlanır. Dolayısıyla her saç kökünün normal ömrü yaklaşık 100 senedir. Normal bir saç 100 – 150 bin saç telinden oluşur, yaklaşık yüzde 6’sı dökülme evresinde ve yüzde 1’i durgunluk evresindedir. Her gün ortalama 60 saç teli doğal olarak dökülür.
Hamileyken saçlarım güçleşti…
Bir anne adayı olarak eminim siz de fark etmişsinizdir; cildiniz hamileliğinizle birlikte artık çok daha sağlıklı, saçlarınız çok daha parlaktır. Aslında birçok anne adayı bu dönemde saçlarının daha gür olduğunu, hacminin arttığını gözlemliyor. Evet gerçekten de hamilelik süresince değişen hormon dengesi cilt ve saç üzerinde oldukça etkili. Bu etkiler ne yazık ki anne adayları tarafından çok fazla bilinmiyor. Dolayısıyla da doğum sonrası ilk 3 ay içinde uykusuzluk, tipik anne baba endişesi ve günlük ev işlerine de yetişebilme stresi yaşandığında saç dökülmeleri doğanın acımasız bir oyunuymuş gibi geliyor. Yapılan araştırmalara göre yaklaşık yüzde 50’den fazla annenin saç dökülmelerine maruz kaldığı tahmin ediliyor. Geçmiş doğumlarından sonra problem yaşamamış olanlar bile bir sonraki bebeklerinde saç dökülmelerine maruz kalabiliyorlar.
Doğum sonrası: Daha ne kadar dökülecekler?
Hamilelik dönemi hormonları saç telinin yaşamında az önce bahsettiğimiz uzama – dökülme evrelerinin oranını etkiler. Çünkü bebeğini karnında taşıyan annenin vücudunda sürekli bir hücre bölünmesi yaşanır. Aşırı derecede stimüle edilen vücut hiç durmadan makine gibi çalışır, işte bu 9ay zarfında uzama evresini bitirmesi, durgunluk ve sonra da dökülme evrelerine geçmesi gereken saç folikülleri, hormonların etkisiyle hücre bölünmesine devam ederek uzama evresinde kalırlar ve saç teli üretimine devam ederler. Yani hamilelik döneminde aktif olarak saç üretimi yapan folikül sayısı artar. Dökülme evresine geçen saç folikülleri yüzde 6’nın çok altına düşer ve saç yoğunluğunda geçici bir artış gözlenir. Doğum sonrası hormonlar normale döner ve dökülme evresi oranı da olması gereken normal değerin altına iner. Çünkü 9 ay boyunca ömrünü gerçekte tüketmiş fakat hormonların etkisiyle hala uzama evresinde saç üretimine devam etmiş olan saç foli külleri, aynı anda hücre bölünmelerini durdurarak dökülme evresine geçmişlerdir.
Dökülme evresine geçen saç folikülleri yüzde 6’nın çok üstündedir ve saç yoğunluğunda eskiye nazaran bir azalma gözlemlenir. Zaman içinde uzama dökülme evreleri oranı eski düzeyini bulur ve saç eski yoğunluğuna tekrar kavuşur. Tipik bir dökülme evresi 2 – 3 ay sürdüğünden uzama dökülme evrelerinin normale dönmesi de bu kadar süre alacaktır. Bununla beraber uzama evresi başlamış olsa bile saç telinin büyüyüp deriden dışarı çıkması gereklidir. Bu da 3 – 6 hafta alabilir. Yani korktuğumuz gibi saçkıran olmuyoruz ya da kel kalmıyoruz. Doğumdan sonra yaşanan bu saç dökülmesi hepsi hepsi toplam 3 ay kadar sürüyor.
Hamilelikte de saç dökülebilir!
Çoğu anne adayının saçları hormonların etkisiyle hamilelik döneminde canlanır ve gürleşirken, bazı anne adayları da saçlarının döküldüğünden, daha çabuk kırıldığından şikayet edebilir. Eğer siz bahsettiğimiz ikinci gruba giriyorsanız, bu durumda saçlarınızı kısa kestirerek dolgunluğunu koruyabilir, onlara özel bakımlar uygulayabilirsiniz. Dengeli beslenme diyetine de özen göstermelisiniz. Ancak endişe etmenizi gerektirecek bir durumda olmadığınızı hatırlatmak isteriz. Siz de geçici bir süreç yaşıyorsunuz. Hamileliğiniz sonlandıktan sonra saçlarınız normal dengesine kavuşacak
Eltern Bebek, Berrin Suiçilmez
SAÇ DÖKÜLME TİPLERİ
Androgenetik (Erkek Tipi) Saç Dökülmesi
Androgenetik saç dökülmesi tüm dünyada erkek ve kadınlarda en sık görülen saç dökülmesi tipidir. Androjenik saç dökülmesi, kellik, ya da erkek tipi saç dökülmesi olarak da adlandırılır. Saç dökülmesinin temel sebebi erkeklik hormonlarının kişilerde yaptığı etkidir. Erkeklik hormonlarının (androjenler) genetik olarak hassas saç kökleri üzerindeki etkilerinin sonucu olarak bu tip saç dökülmesi gerçekleşir.
“Erkek tipi saç dökülmesi” olarak adlandırılsa da, androgenetik saç dökülmesinden kadınlar da etkileyebilir ve aynı zamanda kadınlarda da en sık görülen saç dökülmesi tiplerindendir.
Kadınlarda Erkek Tipi Saç Dökülmesi
Androgenetik alopesi yalnızca erkeklerde görülen bir rahatsızlık değildir; psikolojik stres ve dâhili hastalıkların göstergesi olabilme ihtimali açısından kadınlar için de önemli bir sorundur.
Hastaların çoğunda kan androjen seviyeleri normaldir. Kanda androjen yüksekliği belirlenmiş ise, androjen üreten tümör yönünden araştırmak gereklidir. Kadınlarda androjen üreten organlar yumurtalıklar ve böbreküstü bezlerdir. Polikistik over sendromu gibi hiperandrojeneminin diğer belirtilerinin görüldüğü tablolarda androgenetik alopesi sık görülür. Kısacası androgenetik alopesi bulunan kadınlarda hormonal bozukluklar veya androjen üreten tümörler açısından tetkik etmek önemlidir.
Telojen Effluvium
Kıl döngüsündeki karışıklık ve telogen dönemdeki kıl oranındaki artışa bağlı gelişen ve tüm saçlı deriyi kapsayan saç kaybıdır. Herhangi bir yaşta olabilir. Kadınlarda daha sık rastlanır.
Bu tip saç dökülmesi, bazı stres olaylarını takiben meydana gelir. Ani ve şiddetli stres dökülen saçların sayısında artışa neden olmaktadır. Saç dökülmesine neden olan stresin kaynağı doğum yapmak, hamileliği sona erdirmek, doğum kontrol hapları kullanmaya başlamak veya son vermek, menopoz öncesi dönem, diyet ilaçları, bazı duygusal sorunlar vs. olabilir. Bu olaylar saçın dinlenme evresinde geçirdiği süreyi kısaltır ve bu evreyi takiben çok sayıda saç dökülür.
Kronik Telojen Effluvium
Bu durum tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı orta yaşlı kadınlarda telogen effluviumun uzun sürdüğü takdirde, uzun süreli saç kıllarında yaygın incelme ve seyrekleşme görülebilir.
Trikotillomani
Kişinin psikolojik problemlerine bağlı olarak, saçlarını çekerek kendi kendine oluşturduğu sınırlı saç kaybıdır. Kadınlarda daha sık görülür. Sıklıkla alın bölgesinde yerel kıl kaybı alanları şeklinde karşımıza çıkar.
Düzensiz şekilli bu alanlarda henüz çekilebilecek kadar uzamamış yeni kıllar görülür.
Alopesi Areata
Saç kıran olarak da bilinen alopesi areata en çok genç ve orta yaşlı erişkinlerde görülür. Çoğu hasta kendiliğinden iyileşir ve özel bir tedavi gerektirmez. Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de, hastanın kıl folikülünün endojen veya eksojen uyarılara karşı duyarlı olması, psikolojik stres , tiroid hastalıkları gibi hormonal problemler , deri hastalıkları bu tip saç dökülmesinin olasılığını artıran etkenlerdir.
Hastalığın seyri önceden belirlenemez. Kıllar genellikle daha açık renkte tekrar büyürler. Hastaların yarısından daha azında tekrar büyüme gerçekleşir ve beş yıl süreyle tekrar oluşmaz. Hastalığın seyrini ve geleceğini kötü etkileyen faktörler arasında; hastalığın erken yaşta başlaması, hastalığın yaygınlığı, uzun süredir devam etmesi yer alır.
Sakal, kaş, kirpik gibi kıllı alanlarda da bu tip dökülmeye sık rastlanır.
Diffüz Alopesi:
Bütün kafa derisi üzerinde yayılan dünya çapında saç dökülmesidir. Ciddi boyutlarda saç kaybı olana kadar farkedilmez. Diffüz alopesinin gidişatı değişkendir ve nedene bağlı olarak devamlı veya dönem dönem artan şekilde olmaktadır.
Anajen Effluvium
Anajen Effluvium radyasyona veya bazı kimyasal maddelere maruz kalan kişilerde meydana gelen ani saç dökülmesidir. Bu tip saç dökülmesi en çok kanser hastalarına uygulanan kemoterapi veya radyoterapilerden sonra görülmektedir. Bu vakalarda saç kökleri dinlenme evrelerini atlar ve takiben 1-3 hafta içinde ani saç dökülmesi meydana gelir.
Kemoterapinin neden olduğu saç dökülmeleri çoğunlukla geri dönüşümlüdür, radyoterapinin neden olduğu saç dökülmelerinde geri dönüşüm çok nadirdir.
SAÇ DÖKÜLMESİ TEDAVİLERİ
Saç dökülmesiyle başa çıkmanın bir yolu, saç dökülmesi tedavilerini tercih etmektir:
a. İlaç tedavisi
Birisi saç dökülmesi ile başvurduğunda, anemi, tiroid bozukluğu veya PKOS gibi herhangi bir beslenme eksikliği olup olmadığını bulmak için değerlendirme önemlidir. Bunu doğrulamak için bazı kan tetkikleri gerekebilir. Varsa herhangi bir tıbbi durumu tedavi etmek tedavinin önemli bir parçasıdır. Dermatoloğunuzla zamanında görüşmeniz bu konuda size yardımcı olacaktır. Ancak bu kadar ciddi rahatsızlıklarınız olmasa bile bir uzman gözetiminde saç dökülmesini önlemek için besin takviyelerini tercih edebilirsiniz.
B. Tıbbi prosedürler
İlaçların yanı sıra, genetik saç dökülmesi olan kişilerde saç yoğunluğunu iyileştirmek için düşük seviyeli lazerlerin kullanıldığı lazer tedavisi gibi seçebileceğiniz bir dizi başka tıbbi prosedür vardır. Saç büyümesini teşvik etmeye yardımcı olacak doğru saç dökülmesi tedavisini almak için bir uzmana danışabilirsiniz.