Meme Kanseri Rehberi

Meme kanseri ile ilgileniyorsanız

1.Bende meme kanseri olması olasılığı nedir?
2.Meme kanseri için risk faktörleri nelerdir?
3.Meme sağlığımı kontrol etmek için ne yapmalıyım?
4.Bir meme problemi için ne zaman doktora gitmeliyim?
5.Mememde bir kitle veya meme başından akıntı olduğu zaman ne yapmalıyım?
6.Ailemde meme kanserli birinin varlığı bende meme kanseri olması şansını ne kadar etkiler?
7.Kistik hastalık nedir ve bende meme kanseri gelişmesi riskini nasıl etkiler?
8.Bana iğne biyopsisi (iğne aspirasyonu) yapacaklar. Bunun anlamı nedir?
9.Tümör yerinin iğne ile belirlenmesi ne demektir?
10.Açık cerrahi biyopsi ne demektir?

Size meme kanseri tanısı konmuşsa

11.Ölecek miyim?
12.Kendimi altüst olmuş hissediyorum.Bir takım kararlar vermek son derece güç.Ne yapmalıyım?
13.Ne tıp bir meme kanserim var ve bu ne anlama geliyor?
14.Lenf nodlarim pozitifmis.Bunun anlamı nedir?
15.Doktorum bana sadece tümörün çıkarılması veya memenin alınması arasında bir tercih yapmamı söyledi. Kararımı neye göre vermeliyim?
16.Doktorun radyasyon tedavisine ihtiyacım olduğunu söylüyor.Neden ve bu tedaviden ne beklemeliyim?
17.Kemoterapi nedir?Yan etkileri nelerdir?
18.Hormon tedavisi nedir ve neden doktorum bu tedaviyi almamı öneriyor?
19.Deneysel klinik tedaviyi düşünmeli miyim?
20.Lenf ödem nedir ve bu problemi en aza indirmek için neler yapabilirim?
21.Şimdi tedavim bitti.Bundan sonra nasıl bir tedavi almalıyım?
22.Şimdi tedavim bitti.Kendimi kanser tekrar gelecek diye beklerken veya tedavi fayda etmeyecek diye korkarken buldum.Bu normal mi?

Meme kanseri nüksü veya uzak yayılımı tanısı konmuşsa

23.Bana lumpektomi sonrasında göğüs duvarı veya kesi izinde lokal nüks tanısı konuldu.Tedavimin tercihlerim ne olacaktır?
24.Bana metastaz tanısı konuldu.Tedavi tercihlerim ne olacaktır?
25.Bu olay olduğu için çok kızgınım ve moralim çok bozuk.Ne yapabilirim?

1.Bende meme kanseri olması olasılığı nedir?

Meme kanseri riskini tanımlamak için kullanılan istatistiklerle insanın kafasının karışması son derece doğaldır.Pek çok insan herhangi bir zaman meme kanseri tanısı konması olasılığının dokuzda bir olduğunu düşünür. Bu insanlar sekiz başka insanla aynı odada bulundukları takdirde , o yıl içinde içlerinden birinin meme kanseri olacağını sanır. Bu gerçek değildir. çoğunlukla kullanılan dokuzda bir istatistiği bir kadın için bir yıl içindeki riski değil, tüm yaşam boyu riskini belirler. Bu da örneğin kadınlar için ortalama yaşam süresi 70 kabul edilirse, bu yasa gelinceye kadar ki risk dokuzda bir anlamını taşımaktadır. Bunu bu şekilde ortaya koyduktan sonra belirli yaş grupları için hastalığa yakalanma riskini bilmek anlam kazanmaktadır.

2.Meme kanseri için risk faktörleri nelerdir?

a)Yaş: Meme kanserlerinin büyük bir çoğunluğunda ilk tanı 50 yasin üstündedir.
b)Aile hikayesi: Bir veya daha fazla birinci derece akrabada meme kanserinin varlığı önemli bir risk faktörüdür. Birinci derece akrabalar anne, kız çocuğu ve kizkardestir.
c)Hiç doğum yapmamış olması veya ilk doğumu 30 yaşından sonra yapmış olması
d)Ilk adet görme yaşının küçük (12 yaşından önce) olması
e)Adetten kesilme yaşının yüksek (55 yaşından sonra) olması
f)Şişmanlık
g)Diğer memede kanser olması
h)Göğüs duvarına önemli derecede radyasyon almış olmak
i)Daha önceden tanı konmuş rahim veya yumurtalık kanserinin varlığı
Diğer olası risk faktörleri arasında alkol alımı, uzun yıllar doğum kontrol hapı kullanılması, menopozda sonra östrojen kullanılması sayılabilir. Bu sayilanlarla meme kanseri gelişimi arsındaki ilişki tam olarak belgelenmiş değildir.

3.Meme sağlığımı kontrol etmek için ne yapmalıyım?

a)Düzenli olarak meme filminizi çektirin. Dünyada en çok kabul gören uygulama 40 yaş civarında ilk meme filminin çekilmesi ve bunun 50 yaşına kadar iki yılda bir, 50 yaşından sonra her yıl tekrarlanmasidir.
b)Düzenli olarak doktor kontrolundan geçin. Eğer 40 yasin üzerindeyseniz doktorunuz tarafından yılda bir kez meme muayenenizin yapılması gereklidir. Meme muayenesi olağan sağlık kontrolünün bir parçasıdır.
c)Kendi memenizi ayda bir kez kontrol edin.

4.Bir meme problemi için ne zaman doktora gitmeliyim?

Eğer kendi vücudunuzu ve memenizi tanıyorsanız normal olmayan birşeyler olduğunda bunun kolayca farkına varabileceksiniz demektir.Unutmayın ki pek çok kadında memeler adet dönemlerinde doğal olarak değişiklikler göstermektedir. Yani adet yaklaşırken memelerde hassasiyet ve büyüme olması hatta içinde bazı küçük kitlelerin ele gelmesi pekçok kadın için normal bir durumdur. Bir kadının ilk defa kendi kendine meme muayenesi yapması esnasında şaşkınlığa düşmesi normaldir.Çünkü kendi memesi için neyin normal olduğunu söyleyebilmek güçtür. Zaman geçtikçe memenin içindeki hangi kitlelerin normal olduğunu anlayacak ve eğer bir kitle mevcutsa bunun
yeni bir kitle olduğunu hemen bilebilecektir. Değişik büyüklük ve kıvamda veya daha önce olmayan yeni bir kitle farkettiyseniz bunu izleyip üzerinden bir adet dönemi geçtikten sonra hala sebat ediyorsa bir doktorun değerlendirmesini isteyiniz.

Eğer adetten kesildiyseniz doktora müracaat etmekte gecikmeyiniz.
Ağrı çoğunlukla meme kanserinde görülen bir belirti değildir.Ağrının varlığı genellikle kistlerin varlığıyla veya adet dönemleriyle ilgilidir.

5.Mememde bir kitle veya meme başından akıntı olduğu zaman ne yapmalıyım?

Eğer bu durumlar mevcutsa hemen bir doktorun değerlendirmesini isteyin. Bu anılan belirtiler acil hastalık statüsüne girmez, ama mümkün olan en kısa zamanda doktor değerlendirmesi gerektirir. Meme başından akıntı her iki memeden ve süt benzeri ise büyük bir ihtimalle hormonal değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Akıntı tek memeden ise , kanlı veya berrak ise ciddi olabilir. Her iki halde de doktor değerlendirmesi şarttır.

6.Ailemde meme kanserli birinin varlığı bende meme kanseri olması şansını ne kadar etkiler?

Soyaçekim ile ilgili olan meme kanserleri tüm meme kanserlerinin %10 undan azdır. Diğer bir deyişle ailesinde meme kanseri olmayan hastalar çoğunluktadır. Eğer birinci derece akrabalarınızdan birinde (anne, kız çocuğu veya kızkardeş) meme kanseri varsa , sizde de meme kanseri riski yüksek demektir. Eğer birinci derece akrabaların zin bir veya birkaçında her iki memesinde, özellikle menopozdan önce ortaya çıkmış meme kanseri ortaya çıkmışsa ,
bu durum kalıtsal olarak nakledilen meme kanserinin varlığını gösteriyor olabilir. Sizin ve ailenizdeki diğer kadınların meme kanseri risklerinin tesbitinde bir genetik danışman size yardımcı olabilir.

Genelde kabul edilen risk artışları su şekilde özetlenebilir;

-Birinci derece bir akrabada premenopozal dönemde tanı konmuş tek taraflı meme kanserinde risk artışı normalin üç katı
-Birinci derece bir akrabada postmenopozal dönemde tanı konmuş tek taraflı meme kanserinde risk artışı normalin birbuçuk ila iki katı
-Birinci derece bir akrabada premenopozal dönemde tanı konmuş iki taraflı meme kanserinde risk artışı normalin dokuz katı
-Birinci derece bir akrabada postmenopozal dönemde tanı konmuş iki taraflı meme kanserinde risk artışı normalin üç ila beş katı

7.Kistik hastalık nedir ve bende meme kanseri gelişmesi riskini nasıl etkiler?

Fibrokistik meme hastalığı halk arasında çoğu artmış meme kanseri riski taşımayan ; içi sıvı dolu kistler, nodüler yapıda ağrılı meme ve fibroadenoma denilen iyi huylu tümörü tarif etmek için kullanılır. Komplike olmayan fibrokistik hastalık ve basit fibroadenomlar meme kanseri riskinde artış sözkonusu değildir. Artmış meme kanseri riski ile birlikte olan tek fibrokistik meme hastalığı atipik hiperplazi ile birlikte olanıdır. Bunu da şüpheli durumda doktorunuzun aldığı parçanın patoloji uzmanı tarafından incelenmesi ortya koyacaktır.

8.Bana iğne biyopsisi (iğne aspirasyonu) yapacaklar. Bunun anlamı nedir?

Bir iğne aspirasyonu veya iğne biyopsisi yapılacağı zaman doktor ilkönce bir uyuşturucu iğne ile tespit edilmiş olan tümörün üzerindeki deriyi uyuşturur. Sonra ucuna enjektör takılmış daha büyük bir iğneyle bu uyusturulan bölgeden tümörün içine girilir. Sonra şırınganın pistonu geri çekilir ve bazı olgularda şırınganın içine meme sıvısı dolar. Bu işlem esnasında fazla bir sıvı gelmemesi haline sık raslanır ve bu durum meme kanseri vardır anlamına gelmez.
Memedeki kitlenin incelenmesinde birinci aşama içinin sıvı dolu olup olmadığını değerlendirmektir. Eğer kitle tamamen sıvı ile dolu ise buna kist adı verilir ve iğne aspirasyonu kıstı boşaltmak için kullanılır. Eğer kitlenin içinde sıvı yok ya da kitle sıvının alınmasından sonra da sebat ediyorsa iki durum sözkonusudur. Birincisi işlem esnasında iğnenin içine gelen tümör hücreleri laboratuara gönderilerek içinde şüpheli hücreler olup olmadığı araştırılır. Ikincisi eğer hücre alınamadı ya da şüpheli hücrelere raslandıysa tümörün yerinden çıkarılması için hastaya cerrahi biyopsi önerilir.

9.Tümör yerinin iğne ile belirlenmesi ne demektir?

Meme filminde şüpheli bir kitle belirlendiği zaman bu bazan muayeneyle saptanamayacak veya elle hissedilemeyecek kadar küçük olabilir. Cerrahın şüpheli dokunun içinde bulunduğu doğru yeri çıkarabilmesi için kitlenin nerede olduğunu gösteren bir kılavuza gereksinimi vardır. İğneyle yer belirleme şüpheli bölgeye sokulan bir telle tümörün yerinin belirlenmesi için meme filminin kullanılmasıdır. Bunun için önceden telin sokulacağı deri uyuşturulduğu için işlem tamamen ağrısızdır. Meme filmi kılavuzluğunda tümörün içine sokulan bir iğnenin içinden özel bir tel geçirilir ve iğne çekildikten sonra tel yerinde kalır. Sonra yeniden çekilen bir meme filmi ile telin tümörün içinde olduğu kanıtlanır. Cerrah teli bir kılavuz olarak kullanıp biyopsi esnasında şüpheli dokunun tamamını çıkarır.

10.Açık cerrahi biyopsi ne demektir?

Pekçok hasta için cerrahi biyopsi hastaneye yatırılmayı gerektirmeyen , herhangi bir hastane polikliniği veya doktor muayenehanesindeki bir küçük ameliyathanede uygulanabilir. Bu küçük operasyon için randevu verilen saatte hastanede olmanız ve yanınızda müdahale tamamlandıktan sonra sizi eve götgrece bir yakınınızın bulunması gereklidir. Cerrahi müdahaleden önce bir anestezi uzmanı tarafından ziyaret edileceksiniz ve damariniza ağrı tedavisi için bir iğne uygulanacak. Cerrahiniz sizi ziyaret ederek yapacağı müdahale hakkında bilgi verecek ve ardından tamamı bir saati geçmeyecek olan ameliyatı yapacaktır. Ameliyat esnasında cerrah deriye alacağı tümöre yakın ve kozmetik açıdan çok iyi sonuç verecek küçük bir kesi yapar.(örneğin deri renginin değiştiği meme basının kenarına) Memedeki kitle ve etrafındaki bir miktar normal doku çıkarılır.

Pek çok olguda ameliyathanedeyken tanı koymaya yarayan frozen section denilen bir yöntemle tümör tahlil edilir. Deriye yapılan kesi dikislerle kapatılarak biyopsi işlemi bitirilir. Kendinizi oturabilecek kadar iyi hissetmenizi bekleyeceginiz bir yatağa alınacaksınız ve sonra giyinmenize yardım edilecek. İyileşme döneminizde doktorunuz çıkarttığı dokuyla ilgili ilk sonuçlar ve bundan sonra yapılması gerekenlerle ilgili bilgi vermek için tekrar yanınıza gelecektir. Bir hafta kadar bir zaman içinde dikisleriniz alınacak ve bu süre içinde patoloji raporunuz da hazır olacaktır.

11.Ölecek miyim?

Bu çok sık raslanan bir sorudur ve meme kanseri tanısı konulan her hasta bunu sorar veya en azından düşünür. Su anda yaşamınızı tehdit eden bir hastalıkla karşı karşıyasınız ve endiselenmeniz kadar doğal bir şey olamaz. Fakat şunu da bilin ki meme kanseri için bugün elimizde olan tedavi yöntemleri sayesinde pekçok meme kanserli kadın kanserli hasta olmaktan kurtulup kanserden kurtulan kişi olmuştur. Eğer kendinizi bu soruya saplanmış hissediyor veya depresyona giriyorsaniz doktorunuzla konuşup hastalığınızın sonuçları ve doğal gidişi hakkında bilgi edinebilirsiniz.

12.Kendimi altüst olmuş hissediyorum.Bir takım kararlar vermek son derece güç.Ne yapmalıyım?

Bu zor dönemi atlatabilmeniz için birçok pratik yöntem vardır. Herşeyden önce korkmuş olduğunuzu kendinize hatırlatın, çünkü siz kanserli bir hastasınız ve doktorunuzun söylediği herşeyi duymuyor veya duyduğunuz herşeyi anlamıyor olabilirsiniz.Bunun üstesinden gelebilmenin bazı yolları şunlardır.

1.Doktora yanınızda biri ile gidin.

2.Doktora giderken yanınızda bir ses kayıt cihazı götürün.

3.Doktora giderken aklınızdaki soruları bir liste halinde yazıp götürün.

4.Tedavi seçenekleri konusunda başka birinin de fikrini sorun.

5.Biliniz ki tedavi seçenekleri konusunda karar vermek için zamanınız var.

Olay acil değil ve size kararınızı vermeniz için iki ila üç haftalık zaman verir. 6.Konu ile ilgili size yardımı olabilecek kitaplar okuyun. Eğer korkmuş olduğunuz için doğru karar veremeyeceginizi düşünüyorsanız bunun da normal olduğunu bilin ve kendinizi buna inandırın. Kendiniz için en doğru kararı vereceğinizi bilin çünkü bu doğru ve yanlış cevapları olan bir sınav değildir.Kanser her hastada farklı davranış gösteren bir hastalık olduğundan tedavi de bireyseldir ve hastadan hastaya değişiklikler gösterir.

13.Ne tıp bir meme kanserim var ve bu ne anlama geliyor?

Invaziv ve noninvaziv adı verilen iki çeşit meme kanseri vardır.

* Invaziv meme kanserlerinde kanserli hücreler normal süt kanalı veya süt bezinin duvarının bütünlüğünü bozmuştur. Buna bir örnek en sık görülen meme kanseri tipi olan infiltratif duktal karsinom’dur.Invaziv meme kanserleri bölgesel olarak cerrahi tedavi ve muhtemelen şua tedavisi ile ortadan kaldirilirlar. Bu bölgesel tedaviye ek olarak genellikle kemoterapi ve/veya hormon tedavisi şeklinde sistemik tedaviye gerek duyulur.

* Noninvaziv meme kanseri, tanı esnasında kanser hücrelerinin süt kanalı veya sütbezinin içinde olduğu duvar bütünlüğünü bozup dışarıya tasmadigi kanser tipidir .Bazı doktorlar non invaziv lezyonlari meme kanseri olarak kabul ederken bazıları da prekanseröz – yani ilerde kanserlesebilecek hastalıklar- olarak kabul eder. Bu tür noninvaziv tümörlerin en sık rastlanılanı Ductal Carcinoma in Situ veya daha sık kullanıldığı şekliyle DCIS dir. Non invaziv meme kanserleri cerrahi ve nadiren şua tedavisi olmak üzere bölgesel yöntemlerle tedavi edilirler.

14.Lenf bezelerim pozitifmiş, bunun anlamı nedir?

Ameliyat esnasında koltuk altındaki lenf bezelerinin alınmasının nedeni tümörden kopan meme kanseri hücrelerinin bezelere ulaşıp ulaşmadığını anlamaktır. Eğer koltuk altı lenf bezelerinde meme kanseri tesbit edilirse bu durum kanserin nüks etmesi olasılığının yüksek olduğunu gösterir. Bu risk artırıcı faktör nedeniyle büyük olasılıkla size kemoterapi ve/veya hormonal tedavi gibi ilave sistemik tedavi önerilecektir.

15.Doktorum bana sadece tümörün çıkarılması veya memenin alınması arasında bir tercih yapmamı söyledi. Kararımı neye göre vermeliyim?

Önem sırasına göre karar vermenize yardımcı olacak faktörler şunlardır. Klinik çalışmalar özellikle erken evrelerde sadece tümörün çıkarıldığı veya memenin çıkarıldığı hastaların ortalama yaşam süreleri arasında fark olmadığını göstermektedir. Bu demektir ki eğer doktorunuz size böyle bir seçim şansı verdiyse bilin ki seçiminiz ne olursa olsun yaşam şansınız aynıdır. Eğer tümörün çıkarılması ameliyatını seçerseniz bilin ki şua tedavisi mutlaka gerekli olacaktır. Yok eğer memenin alınması ameliyatını tercih ederseniz estetik ameliyatlarla yeniden meme yapılabileceğini veya dıştan takılan meme protezleri kullanabileceginizi bilin.

16)Doktorum şua tedavisine ihtiyacım olduğunu söylüyor.Neden ve bu tedaviden ne beklemeliyim?

Şuan tedavisi, lokal nüksleri azaltmak amacı ile hastalara uygulanır, böylece tümörün , çıkartıldığı bölgede
yeniden büyümesi önlenmiş olur. Şua tedavisi günlük olarak her seansta birkaç dakikadan oluşur. (Ilk seans biraz
daha uzun sürebilir.)Her hasta haftada 5 gün 5-6 hafta şua tedavisi alır. Şua tedavisinin sık yan etkileri arasında
deri kızarıklığı , güneş ışığı reaksiyonu, halsizlik ve nadiren bulantıyı sayabiliriz. şua tedavisinin yan etkileri
birikicidir. Bu nedenle tedavinin 3. ve 4. haftasına kadar bu zorluklarla karsilasmayabilirsiniz .

17)Kemoterapi nedir?Yan etkileri nelerdir?

Kemoterapi, kanser hücrelerini vücudun neresinde olursa olsun öldürmeyi amaçlayan sistemik bir tedavidir.
Bütün kemoterapi çeşitlerinin bazıları çok ciddi olabilen yan etki potansiyeli vardır. Farklı ilaçlar farklı yan
etkilere sebep olabilir. Bu nedenle aldığınız ilaçlar hakkında doktorunuza danişin. Bazıları hariç ,
kemoterapinin yan etkilerinin çoğu geçicidir.Kemoterapinin sıklıkla karşılaşılan yan etkileri şunlardır:Saç
dökülmesi, bulantı ve kusma, halsizlik, kan hücrelerinde azalma ki infeksiyona yakalanma ve kanama risklerini
arttırır ve erken menopozdur. Bu yan etkiler ile mücadale kesinlikle zor olduğundan bunlar ortaya çıktığında
etkili pratik stratejiler mevcuttur. Bulantı kusma ve düşük kan sayısını ortadan kaldıracak veya azaltacak
değişik tıp tedaviler vardır. Saç dökülmesi için çok iyi peruklar ve şapkalar vardır. Bu yan etkilerin ortaya
çıkardığı ruhsal konularla uğraşmak daha farklıdır. Kemoterapi almış birisi ile konuşmak faydalı olur.

18)Hormon tedavisi nedir ve neden doktorum bu tedaviye almamı öneriyor?

Meme kanserinin birçok çeşidi büyümeleri için hormonlara bağımlıdır. Vücut hormonları üzerinde değişiklik
yapacak tedaviler meme kanserinin büyümesini duraksatır ve tümörlerin büzülmesi ile sonuçlanabilir. Ayrıca
hormon tedavisi diğer memede kanser gelişme riskini azaltmak için de kullanılabilir. Hormon tedavisinin yan
etkileri vardır ve sık görülenler şişmanlama , vücudun su toplaması ve menopoz belirtileridir. Aldığınız ilâcın spesifik yan etkilerini doktorunuza danisabilirsiniz

19)Deneysel klinik tedaviyi düşünmeli miyim?

Evet.Birçok kadın için klinik deneyler en iyi tedaviyi sunabilir.Kanserli hastaların çoğu klinik deneylere
katılmakta birkaç nedenden dolayı isteksizdirler. Bunlardan ilki tedavi almama korkusu veya şeker hapı(Plasebo)
yani yalancı ilaç verilmesidir. Aslında kanser klinik deneyleri iki kollu tedavi hizmeti sunar; hastalar bu kollardan
ya birinde ya da diğerine seçilirler. Birinci koldaki piyasadaki en iyi kanser tedavisidir. Deneyin ikinci kolunda ise
olası eniyi tedavi veya çalışılması gereken yeni tedavi vardır.

Ikinci korku bir klinik deneyde sıkışıp kalma veya kobay olmaktır. Bir hasta bir çalışmaya katılmak istediğinde, katılım şartlarını kabul eder. örneğin tesadüfi olarak herhangi bir tedavi koluna seçileceğini kabul eder. Fakat bu hasta çok rahatsız olsa veya tedavinin kendisi için iyi bir tercih olduğunu düsünmezse bile hala çalışmada kalmalı anlamına mi gelir?Tabii ki hayır Bir hasta çalışmayı sürdürmemeyi de düşünebilir. Ayrıca klinik çalışmalarda hastalarını tedavi eden doktorlar etik olarak her hastayı o hasta için en uygun tedavi ile tedavi etmeye zorunludurlar. Eğer hasta çalışmanın yeni tedaviyi de içeren kolundaysa ve tedaviye iyi yanıt vermediyse doktoru hastayı çalışmanın o kolundan ayırmak zorundadır. Buna göre bir hasta ve doktoru;hastayı kendini kobay olduğunu hissettirmeyecek en iyi tedavi tercihlerine karar verdirecek güce sahiptir.

20)Lenf ödem nedir ve bu problemi en aza indirmek için neler yapabilirim?

Lenfödem meme ve koltuk altı bezeleri cerrahisi (koltuk altı bezelerine şua tedavisi ) uygulanan tarafta kolun
sismesidir. Bu şişlik tedaviye bağlı lenf akımının bozulması nedeniyle lenf sıvısının birikiminden
kaynaklanır. Lenfödem kalıcı bir durum olabildiğinden , birçok kadın orta derecede şişlikler ile
karşılaşabilir. Lenfödem tedavisinde birçok efektif yol vardır ve en iyisi bunlardan birini denemek ve olmasını
engellemektir.

Aşağıdaki öneriler National Lymphedema Network’dan alınmıştır ve birçok kadında yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.

1)Kesinlikle koldaki eldeki,parmaklardaki veya göğüs duvarındaki en küçük bir sislige bile aldırmazlık
yapmayın. (Doktorunuzla acilen görüşün)
2)Tutulan koldan enjeksiyona veya kan alınmasına asla izin vermeyin.
3)Tutulmamış koldan kan basincinizi ölçtürün.
4)Ödemli kolu veya riskli kolu temiz tütün
5)Tutulan kolu zorlu ve tekrarlayan hareketlerden sakının (Fırçalamak,Itmek,Çekmek)
6)Tutulan kolla ağır kaldırmayın.Askılı olan çantaları taşımayın.
7)Tutulan parmak veya kola elastik bantlar ve sıkı mücevherat takmayın.
8)Banyo yaparken, bulaşık yıkarken, güneş banyosu yaparken (sauna ve küvet yasak)sıcaklık
farkliliklarindan sakının. Kolunuzu güneşten koruyun.
9)Her çeşit travmadan uzak durun (sıyrık, kesik güneş yanığı, ve diğer yanıklar, spor yaralanmaları, böcek
isiriklari, kedi tirmalamasi)
10)Ev işleri, bahçecilik ve benzer işler yaparken eldiven giyin
11)Tirnaklariniza manikür yaparken, şeytan tirnaklarinizi kesmekten kaçının(Manikürcünüze söyleyin.)
12)Egsersiz önemlidir.Terapistinizle görüşün.Riskli kolunuzu yormayın, ağrı başlarsa uzanın ve kolunuzu
kaldırın Önerilen egsersizler : Yürüme, yüzme, hafif aerobik, bisiklet, ve özel tasarlanmis bale veya yoga (5 kg
dan daha fazla kaldırmayın)

21)Şimdi tedavim bitti.Bundan sonra nasıl bir tedavi almalıyım?

Kanser tedavilerinizi bitirdikten sonra doktorunuz size ne zamanlarda kontrole geleceğinizi söyleyecektir.Birçok
doktor şöyle bir program izler: Ilk iki yılda 3-4 ayda bir , 3-5. yıllar 6 ayda bir 5. Yıldan sonra yılda bir.
Kontrollerde mamografi fizik muayene ve kan testleri yapılmalıdır. Hastalar aylık meme kontrollerini mutlaka
kendileri yapmalıdır. Diğer testler, doktorunuzun isteğine bağlıdır ve bunlar arasında kemik tomografisi, toraks
grafisi ve bilgisayarlı aksial tomografi sayılabilir.

22)Şimdi tedavim bitti. Kendimi kanser tekrar gelecek diye beklerken veya tedavi fayda etmeyecek diye
korkarken buldum.Bu normal mi?

Korkulariniz çok normal Ilk tedavileri biten kanser hastalarının sık karşılaştığı tecrübedir. Doktora her
gittiğinizde kanserle savaşmak için birşey yaptığınızı bilmek çok güven vericidir. Görsel ve tecrübeye dayanan
desteğin bitmesi, bu hastalar için çok korkutucudur. Herşeyden önce kanseri tedavi etmek için elinizden gelen
herşeyi yaptığınızı;doğru tedaviyi seçtiğinizi ve tedavinizi düzenli takip ettiğinizi bilmek sizi
rahatlatacaktır. Ayrıca aynı korkuyu yaşamış birisiyle konuşmak çok yararlıdır.

23)Bana lumpektomi(sadece tümörün çıkarılması) sonrasında göğüs duvarı veya ameliyat izinde lokal nüks tanısı konuldu.Tedavimin tercihlerim ne olacaktır?

Nüks vakalarda tedavi tercihleri her hastanın kendi kişisel durumuna göre değişir. Bu demektir ki sorunun cevabı
biraz zor. Çünkü olabilecek herşey burada genel bir bilgi olarak sunuluyor. Bu konuda iki şey söylenebilir.
a)Lumpektomi sonrası nüksü olan ve tedavi sonrası iyileşen birçok kadın vardır.
b)Nüks meme kanserinin tedavisi için genel tedavi prensibi memenin veya lokal nüks tümörün çıkarılmasıdır. Şua
tedavisi ve kemoterapi sıklıkla kullanılır.

24)Bana metastaz tanısı konuldu.Tedavi tercihlerim ne olacaktır?

Nüks vakalarda tedavi tercihleri her hastanın kendi kişisel durumuna göre değişir. Bu demektir ki sorunun
cevabı biraz zor. Çünkü olabilecek herşey burada genel bir bilgi olarak sunuluyor. Bu konuda üç şey söylenebilir.
a)Metastaz tipine ve yayilimina bağlı olarak genellikle sistemik tedaviler uygulanır. Meme kanseri
metastazlarinin kontrolünde kemoterapi ve hormonal tedavi etkili olabilir.(Kanserin şimdi nerede olduğuna
bakılmaksızın vücudun neresinde olursa olsun o hala meme kanseridir.)
b)Kemik ve beyin metastazlarinda şua tedavisi çok etkili olabilir. Kemikagrisi için şua tedavisi ve
kemoterapötikler sıklıkla yardimcidir.
c)Yüksek doz kemoterapi ve kemik iliği nakli veya ana hücre nakli birçok kadın için tedavi tercihleri olabilir.

25)Bu olay olduğu için çok kızgınım ve moralim çok bozuk.Ne yapabilirim?

Taniniz hakkında aldatılmış, kızgın ve üzgün hissetmeniz-hatta ilk seferden daha fazla- gayet doğal. Birçok
kadın, vücutlarının tekrar kanser kaparak kendini aldattığını hissederler veya ilk seferde doğru tedavileri
seçmediklerini düşünürler. Bunlar normal duygulardır ve ilk seferde sizin ve doktorunuzun doğru tedavi seçtiğiniz
konusunda kendinizi inandirmaniz çok uygun olur. Birçok nüks veya metastaz tanili kadın bu sefer daha çok
korktuklarını söylerler Bunun nedeni şimdi hastalığı daha iyi tanimalaridir.