Kaşıntı Rehberi
Pruritus ,Etkilenmiş bölümü kaşıma isteğine neden olan derinin rahatsız edici irritasyonu veya özel bir karıncalanma durumudur. Kaşıntı, cildinizi kaşıma isteği uyandıran rahatsız edici bir histir. Bazen acı gibi hissedebilir, ama farklıdır. Genellikle vücudunuzun bir bölgesinde kaşıntı hissedersiniz, ancak bazen her yerde kaşıntı hissedebilirsiniz. Kaşıntı ile birlikte kızarıklık da olabilir. Deride salınan kimyasallar derideki sinirler aracılığıyla omurgaya bir mesaj gönderir, omurga beyinle iletişim kurar ve kaşınma denen olaya neden olur.
Kaşıntı yapan durumlar neledir?
- Cok kuru deri. Son derece kuru cilt yoğun kaşıntılı olabilir.
- Böcek ısırıkları. Bir sivrisinek sizi ısırdığında, kaşıntılı cildinizin nedeni genellikle açıktır ve kaşıntı çabucak geçme eğilimindedir. Böcekler cildinizde yaşadığında veya her gece sizi beslediğinde, kaşıntı uzun süreli ve kontrol edilemez olabilir. Uzun süreli kaşıntıya neden olabilecek böcekler arasında yatak böcekleri, bitler ve akarlar (uyuz) bulunur.
- Tahta kurusu
- Saç biti
- Uyuz
Kaşıntılı cilt durumu. Yoğun kaşıntıya neden olabilecek cilt koşullarının listesi uzundur ve şunları içerir:
- Atopik dermatit
- Suçiçeği
- Dishidrotik egzema
- folikülit
- El ayak ve Ağız Hastalığı
- kurdeşen
- Sedef hastalığı
- nörodermatit
- Saçkıran
- seboreik dermatit
- Zona hastalığı
Covid kaşıntıya neden olabilir mi?
Kötü dikenli ısıya benzeyebilir. Bazı durumlarda, cildin her tarafında sadece küçük şişlikler olur ve belirtiler daha ince olabilir. Bu da genellikle çok kaşıntılıdır. Döküntü, bulaşıcı aşama bittikten sonra da devam edebilir ve enfeksiyonun başlamasından haftalar sonra da ortaya çıkabilir.
Kaşıntının basitten komplekse kadar geniş bir yelpazeyi oluşturan birçok sebebi vardır.
Bazı sınıflandırmalar şu şekildedir :
belirli bir bölgeye sınırlı ( lokal ) kaşıntı böcek ısırması ve sokmasıyla oluşan deri irritasyonu belirli bir bölgeye sınırlı veya yaygın olan kaşıntı zehirli sarmaşık veya ısırgan otu gibi kimyasal irritasyon çevresel sebepler ( güneş yanığı gibi ) ürtiker ( kurdeşen ) parazitler ( baş biti , vücut biti , kasık biti) yaygın kaşıntı enfeksiyöz hastalıklar ( suçiçeği ) allerjik reaksiyonlar sarılıkla beraber olan karaciğer hastalığı ilaç reaksiyonları
Her döküntü kaşıntılı değildir. Ancak eğer kaşıntı varsa, kaşımamaya özen gösterilmelidir.
Sık rastlanan nedenleri
- böcek ısırığı
- kontakt dermatit ( zehirli sarmaşık veya zehirli meşe )
- kuru deri kontakt irritanlar ( sabunlar , kimyasallar , yün gibi )
- atopik dermatit
- çocukluk dönemi enfeksiyonları ( suçiçeği , kızamık gibi )
- döküntüler ( kaşıntılı-kaşıntısız olabilir )
- yaşlı deri
- gıda veya ilaç allerjileri
- gebelik
- hepatit
- demir eksikliği anemisi
- parazitler
- follikülit ve impetigo gibi yüzeyel deri enfeksiyonları
- deri enfeksiyonları
- seboreik dermatit psöriasis ( sedef hastalığı )
- ürtiker
- pitriasis
- rosea
- ilaçlar
NOT : Kaşıntının başka sebepleri de vardır. Bu liste hepsini içermemektedir. Sebepler hem kişinin yaşı , cinsiyeti hem de belirtinin özelliği , zamanı , kötüleştiren faktörler , iyileştiren faktörler ve beraberindeki şikayetler gibi spesifik karakterleriyle değişiklik gösterebilir.
Kaşıntı İlk yaklaşım
sürekli veya şiddetli kaşıntı varsa dermatolog ( deri hastalıkları uzmanı ) kesin tanıyı koyar ve spesifik tedaviyi uygular.
bu süre içinde kaşıntının üstesinden gelebileceğiniz birkaç adım vardır : kaşıntılı alanı ovmaktan veya kaşımaktan kaçınmalısınız. Kısa tırnaklar kaşımadan ötürü oluşabilecek deri hasarından koruyucu olabilir. serin tutan , hafif giysiler giyilmelidir. Kaşıntılı bölgenin üzerine pürtüklü özellikle de yün giysiler giyinmekten kaçınmalıdır. az sabunlu ılık banyolar yapılabilir. banyodan sonra deriyi serinletmek ve yumuşatmak için rahatlatıcı losyonlar kullanılabilir. kaşıntılı bölgeye soğuk kompres uygulanabilir. doktorun verdiği ilaçlar ve deri merhemleri kullanılabilir ( iki yaş altındaki çocuklar hariç). uzun süre aşırı sıcak ve neme maruz kalınmamalıdır. kaşıntı üzerinde yoğunlaşmamak için eğlenceli hobiler edinilebilir.
Muayene sırasında sorulabilecek sorular
Tıbbi hikaye alınır ve fizik muayene yapılır.
Tıbbi hikaye soruları şunları içerebilir : zamanı ne zamandan beri kaşıntı var ? kaşıntı giderek kötüleşiyor mu ? yayılıyor mu ? kötüleştiren veye tetikleyen faktörler son zamanlarda sizi irrite eden (rahatsız eden) herhangi birşeyle karşılaştınız mı ?) herhangi birşeye allerjiniz var mı ? kullandığınız ilaçlar var mı ? son zamanlarda yeni kullanmaya başladığınız bir ürün var mı ? ne ? ( sabunlar , yumuşatıcılar , parfümler , deodorantlar vs ) son zamanlarda kabuklu yemişler yedinizmi? son zamanlarda sizi bir böcek ısırdı mı ? cilt losyonu kullanıyor musunuz ? yakın bir tarihte güneşlendiniz mi ? kaşıntı bölgesi vücudunuzun neresi kaşınıyor ? kaşıntı vücudunuzun her yerinde mi yoksa belirli bir bölgesinde mi ? özelliği döküntü var mı ? kabarcık var mı ? pullanma var mı ?
diğer başka belirtiler var mı ?
Tanısal testler şunları içerebilir : tam kan sayımı eritrosit sedimantasyon hızı ( kırmızı kan hücresi çökme hızı ) protein elektroforezi allerji testleri şüphelenilen sebeplere yönelik testler