Hafıza Kaybı Nasıl olur? Amnezi ve Demans Rehberi
Amnezi ,Hastalık veya travma gibi sebeplerle oluşan beyin hasarı veya ciddi duygusal travma nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Hafıza kaybı , sebebine bağlı olarak yavaş yavaş veya aniden gelişebilir , kalıcı veya geçici olabilir. Sık rastlanan nedenleri yaşlılık kafa travması Alzheimer hastalığı felç histeri bazı genel anestezikler ( halotan , izofluran , fentanil gibi ) alkolizm geçici iskemik atak bazı ilaçlar ( barbitüratlar , benzodiazepinler gibi ) özellikle uzun süren elektrokonvülzif tedavi temporal lob beyin cerrahisi buna neden olur.
Hafıza kaybı (amnezi) olağandışı unutkanlıktır.
Yeni olayları hatırlayamayabilir, geçmişe ait bir veya daha fazla anıyı veya her ikisini birden hatırlayamayabilirsiniz. Hafıza kaybı kısa bir süreliğine olabilir ve daha sonra çözülebilir (geçici). Veya kaybolmayabilir ve nedene bağlı olarak zamanla daha da kötüleşebilir. Hafıza kaybının başka sebepleri de vardır. Bu liste hepsini içermemektedir. Sebepler hem kişinin yaşı , cinsiyeti hem de belirtinin özelliği , zamanı , kötüleştiren faktörler , iyileştiren faktörler ve beraberindeki şikayetler gibi spesifik karakterleriyle değişiklik gösterebilir.
Hafıza kaybı ve unutkanlığa ne sebep olur.
Birçok insan unutkan olmaktan endişe duyar. Unutkanlığın Alzheimer hastalığının ilk belirtisi olduğunu düşünüyorlar. Ancak hafıza sorunları olan herkesin Alzheimer’ı yoktur. Hafıza sorunlarının diğer nedenleri arasında yaşlanma, tıbbi durumlar, duygusal sorunlar, hafif bilişsel bozukluk veya başka bir bunama türü sayılabilir.
Demans, başlıca semptomunun beyin fonksiyonunda küresel bir düşüşü içerdiği bir dizi nörolojik durum için genel bir terimdir. Yüzlerce yıldır insanlarda not edilen bir durumdur. Artık bunamanın bir hastalık belirtisi olduğunu ve yaşlanmanın normal bir parçası olmadığını biliyoruz. Demansa neden olabilecek 100’den fazla hastalık vardır. Demansın en yaygın nedenleri arasında Alzheimer hastalığı, vasküler demans ve Lewy cisimcikli demans bulunur. Yaşlandıkça bunama riski artsa da, 40’lı ve 50’li yaşlardaki kişilerde de bunama olabilir. ‘Genç başlangıçlı demans’ terimi, 65 yaşın altındaki kişilerde teşhis edilen herhangi bir demans türünü tanımlamak için kullanılır
Demansın nedenleri
- Alzheimer hastalığı
- Vasküler demans
- Lewy Body hastalığı
- Frontotemporal demans
- Alkolle ilgili demans
- Down sendromu
- Alzheimer hastalığı
- HIV ile ilişkili demans
- Kronik Travmatik Ensefalopati (CTE) demansı
Alzheimer hastalığı
Alzheimer hastalığı sporadik veya ailesel olabilir.
Sporadik Alzheimer hastalığı yetişkinleri her yaşta etkileyebilir, ancak genellikle 65 yaşından sonra ortaya çıkar ve Alzheimer hastalığının en yaygın şeklidir.
Ailesel Alzheimer hastalığı, birkaç genden birindeki mutasyonun neden olduğu çok nadir görülen bir genetik durumdur. Mutasyona uğramış genlerin varlığı, kişinin eninde sonunda, genellikle 40’lı veya 50’li yaşlarında Alzheimer hastalığı geliştireceği anlamına gelir.
Alzheimer hastalığının belirtileri
Erken evrelerde Alzheimer hastalığının belirtileri çok belirsiz olabilir. Bununla birlikte, genellikle bellekte gecikmeler ve günlük nesneler için doğru kelimeleri bulmakta zorluk ile başlar.
Diğer belirtiler arasında şunlar olabilir:
- Özellikle son olaylarla ilgili kalıcı ve sık bellek güçlükleri
- Günlük konuşmalarda belirsizlik
- Daha önce zevk alınan etkinliklere yönelik belirgin coşku kaybı
- Rutin görevleri daha uzun süre yapma
- Tanınmış insanları veya yerleri unutma
- Soruları ve talimatları işleyememe
- Sosyal becerilerde bozulma
- Duygusal öngörülemezlik
Belirtiler değişir ve hastalık kişiye ve beynin etkilenen bölgelerine göre farklı bir hızda ilerler. Bir kişinin yetenekleri günden güne, hatta bir gün içinde dalgalanabilir, stres, yorgunluk veya sağlıksızlık zamanlarında daha da kötüleşebilir.
Demansın erken belirtileri nelerdir?
Demansın erken belirtileri çok ince ve belirsizdir ve hemen belli olmayabilir. Erken belirtiler de büyük ölçüde değişir. Ancak genellikle insanlar, özellikle son olayları hatırlamada, hafızayla ilgili bir sorun olduğunu fark ederler. Diğer yaygın semptomlar şunları içerir:
- Karışıklık Kişilik değişikliği
- Kayıtsızlık ve geri çekilme
- Günlük işleri yapma yeteneğinin kaybı
Bazen insanlar bu semptomların bir şeylerin yanlış olduğunu gösterdiğini fark edemezler. Yanlışlıkla, bu tür davranışların yaşlanma sürecinin normal bir parçası olduğunu varsayabilirler. Veya semptomlar yavaş yavaş gelişebilir ve uzun süre fark edilmeyebilir. Bazen insanlar bir şeylerin yanlış olduğunu bilseler bile harekete geçmeyi reddedebilirler.
Demans tanısı nasıl konulur?
- Mümkünse semptomları olan kişi ve yakın bir akraba veya arkadaş tarafından sağlanan ayrıntılı bir tıbbi öykü. Bu, semptomların yavaş mı yoksa ani mi başladığını ve ilerlemesini belirlemeye yardımcı olur.
- Demansın diğer nedenlerini dışlamak ve bunama ile ilişkili kafa karışıklığını kötüleştirebilecek tıbbi hastalıkları belirlemek için duyu ve hareket testleri de dahil olmak üzere kapsamlı bir fiziksel ve nörolojik muayene.
- Semptomlardan sorumlu olabilecek çeşitli olası hastalıkları test etmek için “demans ekranı” adı verilen çeşitli kan ve idrar testlerini içeren laboratuvar testleri. Demans ekranı bir doktor aracılığıyla kullanılabilir.
- Tutulan yetenekleri ve kavrama, içgörü ve muhakeme gibi belirli sorun alanlarını belirlemek için nöropsikolojik testler.
- Göğüs röntgeni, EKG veya BT taraması gibi diğer özel testler.
- Hafıza, okuma, yazma ve hesaplama yeteneği gibi demanstan etkilenen zihinsel işlevlerin aralığını kontrol etmek için bir zihinsel durum testi.
- Depresyon gibi demansı taklit edebilen tedavi edilebilir bozuklukları belirlemek ve ayrıca nörolojik bir bozukluğun yanında ortaya çıkabilecek anksiyete veya sanrılar gibi psikiyatrik semptomları yönetmek için psikiyatrik değerlendirme.
demanslı hastaya aile desteği sağlanmalıdır
hasta müzik , fotoğraf çekme gibi değişik aktivitelere yönlendirilebilir.
beslenmesini , güvenliğini sağlayamayan kişilerin temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için şifa yurtları , huzurevleri önerilebilir.
Tıbbi hikaye soruları şunları içerebilir :
tipi kişi yakın zamandaki olayları hatırlıyor mu ? kişi geçmişteki olayları hatırlıyor mu ? kişi hafızasındaki boşluğu hikayeler üreterek dolduruyor mu ? (konfabulasyon : masal uydurma) zamanı hafıza kaybı zamanla kötüleşiyor mu? sürekli bir hafıza kaybı mı var yoksa dönem dönem mi ortaya çıkıyor ? bu dönemler ne kadar sürüyor ? kötüleştiren faktörler yakın geçmişte geçirilmiş bir kafa travması var mı ? ağır bir duygusal travma yaşadı mı ? herhangi bir ameliyat veya genel anestezi gerektiren bir durum geçirdi mi ? alkol kullanıyor mu ? ne kadar ? kişinin kullandığı yasal olmayan bir ilaç var mı ? diğer başka belirtiler var mı ? nöbet geçiriyor mu ? yeme-içme , giyinme gibi kendi ihtiyaçlarını yerine getirebiliyor mu ?
Tanısal testler şunları içerebilir :
- serebral anjiografi
- elektroensefalografi
- kafanın bilgisayarlı tomografisi
- kan testleri
- sikometrik testler
Sena akan
benim kuzenim düşürek hafiza kaybi geçirdi. .
onu konusturmak için soru sormak gereklimi yoksa beklemelimiyiz lütfen bana yardimci olmanizi isterim..