Dış Gebelik Rehberi
Dış gebelik, normalde rahim içerisine yerleşmesi gereken gebelik ürününün, rahim dışında (yumurtalık yolları, yumurtalıklar, karın içi, rahim ağzı v.b) yerleşmesi ile oluşur. Görülme sıklığı, yaklaşık olarak % 0.5-1 olarak verilmektedir. Erken tanı, hastanın hayatını kurtardığı gibi üretkenliğini koruyarak, sonraki başarılı gebelik şansını da artırdığından, büyük önem taşımaktadır.
Dış Gebeliğe Neden Olan Faktörler
- Geçirilmiş, yumurtalık ve yumurtalık yolu iltihapları,
- Önceki kürtaj,
- Doğum veya ameliyatlara (apandisit gibi) bağlı olarak karın içinde oluşan yapışıklıklar,
- Yumurtalık yollarındaki doğumsal şekil bozuklukları,
- Önceki gebeliğin dış gebelik olması,
- Daha önce, yumurtalık yollarına yapılmış cerrahi girişimler,
- Yumurtalık veya yumurtalık yollarına ait tümörler
- Geçirilmiş sezaryen ameliyatı
- Yumurtalık yollarının hareketlerini bozan hormonal faktörler
- Endometriozis
- Tüp bebek tedavileri
- Hatalı uygulanan doğum kontrol metodları
Dış gebelikten kaynaklanan ölümler, elimizdeki tanı araçlarının gelişimiyle paralel olarak giderek azalmaktadır. Buna rağmen, bugün Amerika’da yapılan en son istatistikler, anne ölümleri içerisinde dış gebelik nedeniyle olan ölümlerin, 2. sırada olduğunu göstermektedir
Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?
- Karın veya kasık ağrısı
- Adet gecikmesi
- Vaginal kanama
- Tansiyon düşüklüğü
- Çarpıntı
- Ateş
Akılda tutulmalıdır ki, bu belirtilerin her zaman tümünü birarada görmek mümkün değildir. Dış gebelik belirtileri, sıklıkla diğer hastalıklarla karışır, bu nedenle hasta doktora erken dönemde başvurmaya özen göstermelidir.
En fazla karıştığı hastalıklar arasında şunları sayabiliriz:
- Mide- barsak şikayetleri
- Normal gebelik
- Kasık iltihapları
- Düşükler
- Psikiyatrik bozukluklar
- İdrar yolu iltihapları
- Hormonal bozukluğa bağlı kanamalar
- Yumurtalık kistleri
Dış Gebelik Tanısı Nasıl Konur?
Erken dönemde tanı koymak bazen zor olabilir. Tanı kesinlik kazanana kadar, hasta göz altında tutulmalıdır. Tanıda, laboratuvar testleri ve ultrasonografi genellikle yeterlidir. Gerekirse tomografi çekilebilir.
Dış Gebelik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hasta çok erken dönemlerde yakalanmışsa, ilaç tedavisi denenebilir. Ancak genellikle hastalar daha geç dönemlerde başvurur, bu nedenle cerrahi tedavi uygulanır. Hastanın hayati tehlikesi yoksa ve dış gebelik rüptüre olmamışsa yani patlamamışsa, laparoskopik (Karında açılan bir delikte sokulan borumsu aletler ile iç ortam aydınlatılarak, optik sistemler altında) olarak, aksi halde laparatomi ile yani karın açılarak cerrahi müdahale yapılır. Mümkün olduğunca hastanın üretkenliğini koruyacak şekilde, gebelik ürünü ve yerleşmiş olduğu hasarlı bölge çıkarılır. Yapılan istatistiklere göre: Dış gebelik vakalarının yaklaşık olarak 10.000 de 4 ünde anne ölümü görülmektedir.
Tedavi edilen hastaların %10-20 sinde, sonraki gebelikte de dış gebelikle karşılaşılmaktadır. Tedavi edilen hastaların % 50 sinde, kısırlık problemleri ortaya çıkmaktadır. Dış gebelik erken tanısı yüz güldürücü olan hastalıkların başında gelir. Bu nedenle hastalar en ufak bir şüphede doktora başvurmalı gerekli tetkikleri yaptırmalıdırlar.
Kaynak : Ankara Sağlık Müd. web sitesi
