Allerjenler Rehberi

Organizmada kendisine karşı özgün  antikor oluşturan maddeye antijen denir. Bu antijen, allerjik bir sendrom geliştirirse, o zaman antijene allerjen adı verilmektedir. Alerjen, alerjik reaksiyona neden olabilen bir maddedir. Bazı insanlarda bağışıklık sistemi alerjenleri yabancı veya tehlikeli olarak tanır. Sonuç olarak, bağışıklık sistemi, alerjene karşı savunmak için IgE adı verilen bir tür antikor üreterek tepki verir. Bu reaksiyon alerji semptomlarına yol açar.

Alerjik bozuklukların yaygın semptomları şunları içerir:

• Burun akıntısı, hapşırma ve burun tıkanıklığı (üst solunum yolu)
• Hırıltı ve nefes darlığı (alt solunum yolu)
• Kaşıntı (gözler, burun, cilt)
• Belirtiler, burun konka ödemi, palpasyon sırasında sinüs ağrısı, hırıltı, konjonktival hiperemi ve ödem, ürtiker, anjiyoödem, dermatit ve cilt likenifikasyonunu içerebilir.
• Stridor, hırıltı ve hipotansiyon, yaşamı tehdit eden anafilaksi belirtileridir.

Çeşitli allerjik sendromu geliştiren çeşitli  allerjenleri sıralama ve sınıflandırmakta, genel olarak daha çok havayolu ile vücuda girenlerde şu yolu seçebiliriz.

Alerjiye sebep olan maddeler

1. POLENLER:

Bir polenin allerjik reaksiyonlara sebep olabilmesi için şu özellikleri olmalıdır.
* Çevrede geniş bir alanı kaplamalı,
* Konsantrasyonu çok olmalı,
* Çapları 35 mikrondan küçük, kuru, kuru ve yuvarlak biçimde olmalı,
* Ayrıca rüzgarla uzak mesafeye taşınabilmeli, böceklerle taşınmalı
* Antijenik gücü olmalı

Genel olarak polenler günün erken saatlerinde atmosfere yayılırlar (Saat 04.00-08.00 arası). Bu yayılışta meteorolojik şartlar da  rol oynar. Yağmur, polenlerin hem sayısı, hem antijenik gücünü artırır. Arkasından gelen açık ve güneşli hava, polen taşıyan keseciklerin açılıp içindekilerinin atmosfere yayılmasını sağlar; sis, havadaki polenlerin yayılmasını önler.

2. MANTAR SPORLARI:

Mantarların klorofilsiz oluşu bunların diğer bitki, yosun v.s. üzerinde asalak olarak yaşamalarını mecburi kılar. Genellikle orta ısıda ve bol rutubetli yerlerde, canlı cansız bitki, hayvan artıkları ve toprak üzerinde gelişirler, en hızlı çoğalan varlıklardır. Tanımlanmaları ve mevsimlere göre bulunmaları tıpkı polenlerinkine benzer. Bunlarında kesin bir mevsimsel periyodu olmamakla birlikte ilkbaharda ortaya çıkar. Sıcakların artmasıyla çoğalırlar. İlk soğuklarla kaybolurlar.

3. EV TOZLARI:

Aeroallerjenler içinde en önemli yeri alır.
Çok çeşitli maddeler ihtiva eder.
* Mineral orijinli: Muhtelif tuzlar, kireçli maddeler, kumlar, kireç maddeleri, çamur, yapı malzemesi artıkları v.s.
* Bitkisel olarak otlar, pamuk elyafı, küfler, hayvan tüy, saç, kıl,  böcek parçaları, akarcıklar, mikroplar vs. En önemli olanı mite denilen akarien pyroplyfidesdir.

4. HAYVAN ORİJİNLİ AEROALLERJENLER:

Memeli hayvan türleri içinde en başta geleni kedi tüyüdür. İlk olarak 1864 yılında Saller tarafından bildirilmiştir. Goodale kısa bir süre sonra deri testleri ile bu aşırı duyarlılığı ortaya koymuştur. 50 yılkadar evvel kedi, köpek gibi hayvanlara ait allerji vakaları daha çok köy kır çevresinde görülürken, şimdi şehirlerde, evde beslenen hayvan sayısındaki artış yüzünden oran yükselmektedir. Bu grup hayvanlara alleji gelişmesi için 6 ay ile 4 yıllık bir temas süresine gerek vardır.

Bilinmesi gereken bir hususta hayvanın ortamı terk etmesinden aylar sonra dahi allerjenlerin etkileri devam etmektedir.

 KEDİ:

Kedilerin tüyü kadar tükrükleri de etkilidir. Tedavide hayvanın çevreden uzak tutulması en basit ve doğru yol ise de kedi sayısındaki artış, bu hususun kolayca gerçekleşmesini önlemektedir.

 KÖPEK:

Kedi tüyü kadar önemli değildir. Gene de solunum yolu allerjilerine sebep olabilir. Kedi tüyleri gibi etkileri terkettikleri mahalde uzun süre devam eder.

 AT:

Bir zamanlar at kılına allerji sıkça rastlanırdı. Motorize çağda bu olay nadiren ata binen veya ata bakanlarda gelişmektedir. Burada indirekt temasla etkili olmaktadır. Evikisyon metodu en önemli ise de seyis, jokey gibi meslekte olanları, yapılan immunoterapi çok iyi sonuçlar vermektedir.

Diğer memeli hayvanlar, sığır, inek, tavşan, deve, maymun, keçi ve koyun tüyü çok allerjikdir.

 KUŞ:

Kuş tüyü allerjilerinin bir zaman çok önemli olduğu sanılıyordu. Ancak sonradan bu aşırı duyarlılıkta daha çok akar ve küflerin etkili olduğu saptanmıştır. Kuş tüylerine ait olan allerjenik vasıf tüyler eskidikçe kaybolmaktadır. Yoğun kuş kalabalığı olan yerlerde saf kuş tüyü allerjisinin gelişme olasılığı artar. Bu ihtimal kuş yetiştiricilerinde sıktır.

Alerjiden korunma nasıl yapılır?

Alerjik reaksiyonu önlemenin en iyi yolu, her zaman kolay veya pratik olmasa da, alerjiniz olan maddeden kaçınmaktır.

Aşağıda, en yaygın alerjenlerden kaçınmanıza yardımcı olacak bazı pratik tavsiyeler bulunmaktadır.

Alerjilerin en büyük nedenlerinden biri ev tozunda bulunan küçük böcekler olan toz akarlarıdır.

Evinizdeki akar sayısını şu şekilde sınırlayabilirsiniz:

• halı yerine ahşap veya sert vinil zemin kaplamaları seçmek
• Kolayca silinebilen stor perdeler
• döşemeli mobilya yerine deri, plastik veya vinil mobilya seçimi
• minderleri, yumuşak oyuncakları, perdeleri ve döşemeli mobilyaları ya yıkayarak (yüksek sıcaklıkta) ya da vakumlayarak düzenli olarak temizleyin
• şilteler, yorganlar ve yastıklar üzerinde test edilmiş alerjiye dayanıklı örtülerin kullanılması
• Sıradan elektrikli süpürgelerden daha fazla toz akarı yakalayabildiğinden, HEPA (yüksek verimli partikül hava)
• filtresiyle donatılmış bir elektrikli süpürge kullanmak
• yüzeyleri düzenli olarak nemli, temiz bir bezle silin – havaya toz yayılabileceğinden kuru tozdan kaçının
• Toz akarlarını kontrol etme çabalarınızı, yatak odası ve oturma odası gibi evinizin en çok zaman geçirdiğiniz alanlarında yoğunlaştırın.

Evcil Hayvanlar

Alerjik reaksiyona neden olan evcil hayvan kürkü değildir. Bunun yerine ölü derileri, tükürükleri ve kuru idrarlarıdır.

Bir evcil hayvanı evden kalıcı olarak çıkaramıyorsanız, şunları deneyebilirsiniz:

• evcil hayvanları mümkün olduğunca dışarıda tutmak veya onları evin belirli bir alanıyla, tercihen halısız bir alanla sınırlamak
• yatak odalarında evcil hayvanlara izin verilmemesi
• evcil hayvanları haftada en az bir kez yıkamak
• düzenli olarak dışarıdaki evcil hayvanları tımar etmek
• evcil hayvanların yattığı tüm yatak takımlarını ve yumuşak mobilyaları düzenli olarak yıkamak
• zamanınızın çoğunu geçirdiğiniz odalarda hava filtresi kullanmak
• fanlar veya klima ile veya pencereleri açarak havalandırmayı artırmak
• Bir evcil hayvanı olan bir arkadaşınızı veya akrabanızı ziyaret ediyorsanız, ziyaret ettiğiniz gün alerjenleri havaya uçuracağından, onlardan toz almamalarını veya süpürmemelerini isteyin.
• Evcil hayvanların yaşadığı bir eve girmeden yaklaşık bir saat önce bir antihistamin ilacı almak da semptomlarınızı azaltmanıza yardımcı olabilir.

Küf sporları

Küfler tarafından salınan küçük parçacıklar bazı kişilerde alerjik reaksiyona neden olabilir.

Bunu önlemeye yardımcı olabilirsiniz:

• evinizi kuru ve iyi havalandırılmış tutmak
• herhangi bir kapalı saksı bitkisini evinizden çıkarmak
• çamaşırları içeride kurutmamak, kıyafetleri nemli dolaplarda saklamamak ve kıyafetleri çok sıkı bir şekilde
• dolaplara yerleştirmekten kaçınmak
• evinizdeki herhangi bir nem ve yoğuşma ile uğraşmak
• nemli binalardan, nemli ahşaplardan ve çürümüş yapraklardan, kesilmiş otlardan ve kompost yığınlarından kaçınmak

Yiyecek alerjisi

İçindekiler listesinin etiketini dikkatlice kontrol ederek alerjik reaksiyondan kaçınabilmelisiniz.

Gıda alerjisi olan kişiler, genellikle bir restoranda yemek yerken alerjik reaksiyon yaşarlar.

Bunu şu şekilde önleyebilirsiniz:

• sadece menü açıklamasına güvenmemek (unutmayın, birçok sos veya sos alerjen içerebilir)
• bekleyen personel ile net bir şekilde iletişim kurmak ve tavsiyelerini istemek
• büfeler veya fırınlar gibi farklı yiyecek türlerinin birbiriyle temas etme olasılığının olduğu yerlerden kaçınmak
• restoran personelinin gıda alerjinizin veya intoleransının ne kadar şiddetli olduğu da dahil olmak üzere diyet gereksinimlerinizi bilmesini sağlamak
• Tarifler ve malzemeler değişebileceğinden, daha önce yemiş olsanız bile yemeğin içinde hangi alerjenlerin bulunduğunu daima kontrol edin.

Unutmayın, basit yemeklerin “gizli” bileşenler içermesi daha az olasıdır. Bir yemekten emin değilseniz, riske atmayın.