Adet (Regl) Düzensizlikleri Rehberi

Adet veya adet olarak da adlandırılan adet görme, bir kadının her ay rahim (rahim) zarını döktüğü doğal bir olgudur. Bir kadın, bir adet döngüsü sırasında yaklaşık 2 ila 8 gün boyunca kanar. Adet döngüsünün, adetin ilk gününden başladığı kabul edilir ve genellikle 28 gün sürer. Bununla birlikte, bazı kadınlar için döngü 21 gün ile yaklaşık 35 gün arasında değişebilir.

Menstrüasyonun başlamasından sonraki ilk birkaç yıl boyunca, menstrüasyonu kontrol eden hormonların dengelenmesi birkaç yıl aldığından, adet döngüsü düzensiz olma eğilimindedir. Perimenopoz ve menopoza yaklaşan kadınlarda da düzensiz dönemler yaşanır. Bunların dışında adet düzensizliğinin başka nedenleri de olabilir.

Düzensiz adet döngüsü nedir?

Doğurganlık çağındaki kadınların yaklaşık %14 ila %25’i düzensiz adet döngüsü yaşar. Düzensiz adet döngüsü, normalden daha kısa veya daha uzun olabilen veya kanamanın normalden daha ağır veya hafif olduğu bir adet döngüsünü ifade eder. En yaygın adet düzensizlikleri şunlardır:

1. Amenore: Adetlerin tamamen yokluğu.
2. Oligomenore: İki adet siklusu arasında 35 günden fazla boşluk olması.
3. Polimenore: İki adet siklusu arasında 21 günden az bir boşluk.
4. Menoraji: Adet döngüsü sırasında aşırı kanama.
5. Dismenore: Şiddetli adet kramplarının eşlik ettiği aşırı ağrılı dönemler.
6. Uzamış adet döngüsü: 8 günden fazla devam eden kanama.
7. Kısaltılmış adet döngüsü: 2 gün içinde duran kanama.
8. Spotting / Intermenstrüel kanama: İki adet döngüsü arasında meydana gelen kanama.

Düzensiz adet döngüsünün nedeni nedir?

Düzensiz dönemlerin en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Hormonal dengesizlik: Genellikle ergenlik ve menopoz sırasında görülen hormon seviyelerindeki bir değişiklik, adet döngüsünü bozabilir.
• Polikistik over sendromu (PCOS): Seks hormonları PCOS’ta dengesiz hale gelir ve bu da düzensiz bir adet döngüsüne neden olur.
• Kontrolsüz diyabet: Artan kan şekeri seviyeleri, vücuttaki hormonları etkileyerek düzensiz bir adet döngüsüne neden olabilir.
• Tiroid bozuklukları: Hem hipotiroidizm (az aktif tiroid) hem de hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid) adet döngüsünü bozabilir.
• Yeme bozuklukları: Anoreksiya nervoza veya bulimia gibi rahatsızlıklar vücuttaki hormon seviyelerini düşürebilir ve bu nedenle adet döngüsünü olumsuz yönde etkileyebilir.
• Hiperprolaktinemi: Kandaki artan prolaktin (bir protein hormonu) seviyeleri adet döngüsünü bozabilir.
• Erken yumurtalık yetmezliği (POF): POF’da yumurtalıklar 40 yaşından önce düzgün çalışmayı durdurur ve düzensiz dönemlere neden olur.
• İlaçlar: Doğum kontrol hapları, antiepileptikler ve antipsikotikler gibi ilaçların kullanımı adet düzensizliğine neden olabilir.
• Rahim polipleri veya miyomları: Rahim (rahim) astarındaki bu küçük büyümeler, adet dönemlerinde kanamayı ve ağrıyı artırabilir.
• Tiroid bozuklukları: Aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm) veya düşük aktif tiroid (hipotiroidizm)
• Endometriozis: Endometriozis, adet öncesi ve sırasında anormal kanamaya ve şiddetli ağrıya neden olabilir.
• Rahim içi araçlar (RİA): RİA kullanımı adet döngüsünü bozabilir ve adet dönemlerinde ağır/hafif kanamalara neden olabilir.
• Pelvik inflamatuar hastalık: Bakteriyel bir enfeksiyon olan PID, pelvik bölgede ağrıya, ağır vajinal akıntıya ve düzensiz dönemlere neden olabilir.
• Stres: Vücuttaki artan stres hormonları, adet döngüsünü geciktirebilir veya uzatabilir.
• Kiloda aşırı değişiklikler: Ani kilo alımı veya kilo kaybı, adet döngüsünü bozabilir.

Düzensiz bir adet döngüsü tedavi edilebilir mi?

Çoğu kadın, bir sonrakinde genellikle normale döndüğü için düzensiz adet döngüsü için tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak adet döngüsündeki düzensizlik altta yatan bir durumdan kaynaklanıyorsa daha fazla araştırma veya tedavi gerekebilir. Tedavi genellikle şunları içerir:

1. Polikistik over sendromunu yönetmek için doğum kontrol hapları veya diğer hormonların kullanımı.
2. Hipotiroidizmden muzdarip kişilerde hormonal dengeyi korumak için tiroksin kullanımı.
3. Kadın 3 aylık kullanımdan sonra bile düzensiz adet görmeye devam ederse doğum kontrolünün değiştirilmesi.
4. Stres seviyelerini azaltmak için meditasyonla birlikte yoga, egzersizler yapmak.
5. Vücutlarındaki seks hormonlarının (östrojen ve progesteron) eksikliği veya dengesizliği nedeniyle düzensiz adet döngüleri için hormon tedavisi.
6. Fibroidleri veya uterus polipleri olan kadınlar, üreme sisteminde bulunan dokuları çıkarmak için ameliyat gerektirebilir.

Bir doktora ne zaman başvurulur?

Aylık adet düzeninde ani bir değişiklik gözlemlenirse bir jinekoloğa danışılmalıdır, çünkü olası herhangi bir sorunu erken bir aşamada dışlamak her zaman daha iyidir. Bir kadın aşağıdaki durumlarda doktoruna danışmalıdır:

• 45 yaşın altında ve adet döngüsü aniden düzensizleşiyor.
• 7 günden fazla kanama.
• Yılda üç veya daha fazla dönemi kaçırılması.
• Her 21 günde birden daha sık veya 35 günde bir daha az regl olunması
• Adet döngüsü sırasında normalden daha ağır kanama.
• Adet düzensizlikleri var ve hamile kalamıyorsanız

Doktor fizik muayene yapacak ve altta yatan nedeni belirlemek için bazı testler önerecektir.

Hastarehberi Saglik Hiz – who has written 12 posts on Hastarehberi Türkiye' nin İlk Sağlık Sitesi.

---