Adet öncesi sorunlar – Premenstruel sendrom
Premenstrüel sendrom veya PMS, kadınların adet dönemlerine kadar geçen bir veya iki hafta içinde yaşadıkları fiziksel ve psikolojik semptomları ifade eder.Normal siklusun ikinci yarısında,cogunlukla regl kanamasından önce son 10 gun içersinde meydana gelen karakteristik rahatsızlıklardır.Diger bir deyişle regl olayından önce kadınların buyuk çogunlugunda gorulen rahatsızlıklar grubudur,bir çok kadın bu olayı yaşamaktadır.
Baş ağrısı, şişkinlik, kramplar ve ruh hali değişimleri en yaygın PMS semptomları arasındadır. Bazıları için bu semptomlar küçük bir rahatsızlıktır. Diğerleri için semptomlar o kadar şiddetli olabilir ki, işe veya okulu kaçırabilirler.
Çoğu kadın bir dereceye kadar PMS yaşar. Aslında, %90’ın üzerinde Güvenilir Kaynak, adetlerinden bir veya iki hafta önce PMS semptomları yaşadığını bildirmiştir.
PMS nedir?
PMS, insanların adet döneminden önce yaşadıkları çeşitli fiziksel ve psikolojik semptomları ifade eder.
PMS’nin kesin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, menstrüasyondan bir veya iki hafta önce hormon seviyelerindeki, özellikle östrojen ve progesteron seviyelerindeki doğal dalgalanmalar muhtemelen semptomlardan sorumludur.
Yumurtlamadan sonra östrojen ve progesteron seviyeleri önemli ölçüde azalır. Bu, PMS semptomlarının gelişiminde önemli bir rol oynayabilir.
Östrojen seviyelerindeki düşüş, bir kişinin serotonin seviyelerini etkileyebilir. Serotonin, PMS’nin etkilediği ruh hali, uyku ve iştahı düzenlemeye yardımcı olan bir beyin kimyasalıdır.
Şiddetli veya zayıflatıcı PMS semptomları yaygın değildir ve altta yatan bir sağlık durumunun varlığını gösterebilirler. Herhangi bir şiddetli PMS semptomu hakkında bir doktorla konuşun.
Belirtiler
PMS semptomları hafif ila şiddetli arasında değişir. Bazı insanlar herhangi bir PMS semptomu yaşamadan adet görürler.
Bununla birlikte, diğer insanlar için PMS semptomları, düzenli aktivite yapma yeteneklerini önemli ölçüde etkileyebilir ve hatta yaşam kalitelerini düşürebilir.
PMS’nin fiziksel semptomları şunları içerebilir:
- iştahtaki değişiklikler, örneğin yemek yeme isteği
- hassas veya şişmiş göğüsler
- kilo almak
- karın şişkinliği
- alt karın veya adet kramplarında ağrı
- kabızlık veya ishal
- baş ağrısı
- tükenmişlik
- yağlı cilt
- akne, sivilce patlamaları ve diğer cilt semptomları
- memelerde gerilme,dolgunluk,agrı,meme başlarının şişmesi
PMS’nin psikolojik belirtileri şunları içerebilir
- düşük ruh hali
- ağlamaklı hissetmek veya ağlamak
- sinirlilik veya öfke
- depresyon
- artan kaygı
- ruh hali
- sosyal geri çekilme
- uykusuzluk gibi uyku sorunları
- Konsantrasyon zorluğu
- azalmış libido
- psişik rahatsızlıklar: sinirlilik,hassasiyet,sıkıntı ,depresyon
PMS’de insanlar ayrıca diyabet, depresyon ve inflamatuar bağırsak sendromu gibi durumların semptomlarının kötüleştiğini fark edebilirler.
Ayrıca yaş, PMS’nin şiddetini etkileyebilir. Menopoza yol açan geçiş dönemi olan perimenopoz sırasında, insanlar kötüleşen PMS semptomları yaşayabilir.
PMS olduğunu nasıl anlarım?
Şiddetli PMS semptomları yaşayan bir kişi bir doktorla konuşmalıdır.
İnsanlar, özellikle düzensiz bir döngüleri varsa, semptomlarının menstrüasyonla ilgili olduğunu hemen fark etmeyebilirler.
Semptomların ne zaman ortaya çıktığına dair bir günlük tutmak, bir kişinin kalıpları fark etmesine yardımcı olabilir. Semptomlar her ay kabaca aynı zamanda veya bir kişinin adet döngüsünün aynı aşamasında ortaya çıkarsa, bunlar PMS’ye bağlı olabilir. Değilse, semptomların başka bir nedeni olabilir.
Şiddetli veya zayıflatıcı PMS semptomları yaygın değildir. PMS semptomları günlük yaşamınızın önüne geçerse bir doktorla konuşun. Bazı durumlarda, şiddetli semptomlar adet öncesi disforik bozukluğu (PMDD) veya başka bir tıbbi durumu gösterebilir.
Endometriozis ve polikistik over sendromu gibi üreme sistemini etkileyen bazı durumlar şiddetli PMS’ye neden olabilir. Bir doktor bu koşulların tedavisine yardımcı olabilir ve bir kişinin semptom sıklığını ve şiddetini azaltabilir.
İnsanlar, reçetesiz satılan (OTC) ilaçları, ev ilaçlarını veya yaşam tarzı değişikliklerini denedikten sonra PMS semptomları düzelmezse bir doktora görünmeyi düşünmek isteyebilirler.
Bazen hormonal kontrasepsiyon almak PMS benzeri semptomlara neden olabilir. Bunun nedeni, bu ilaçların vücuttaki hormon seviyelerini değiştirmesidir.
Bu semptomlar, bir kişinin kullandığı doğum kontrol yöntemine bağlı olarak daha az tahmin edilebilir olabilir. İnsanlar doğum kontrolünü değiştirdikten sonra semptomlarının düzeldiğini fark edebilirler.
PMS ne kadar yaygındır?
PMS’nin ne kadar yaygın olduğuna dair tahminler değişir.
Kadınların %90’ından fazlasının bazı PMS semptomları yaşadığını bildirdiğini açıklıyor.
Menopoz öncesi kadınlarda 2017 yılında yapılan bir araştırma, %75’inin en az bir PMS semptomu yaşamasına rağmen, yalnızca %8-20’sinin PMS tanısı için klinik kriterleri karşıladığını bildirdi.
semptomlar günlük aktivitelere müdahale eder,semptomlar adetin başlamasından 5 gün önce ortaya çıkar ve adetin başlamasından 4 gün önce biter ve en az 2-3 ay boyunca ortaya çıkar.Regl kanamasının başlaması ile birdenbire kaybolur,premenstruel sendromun dismenore ile ilişkisi yoktur.
Premenstruel sendrom nasıl tedavi edilir?
PMS için tedavi seçenekleri, kişinin spesifik semptomlarına bağlı olarak değişir.
İnsanlar ilaç alarak, diyet değişiklikleri yaparak, egzersiz yaparak, kendi kendine bakım yöntemlerini deneyerek ve diğer yaşam tarzı değişiklikleri yaparak PMS semptomlarını yönetebilir.
İlaç tedavisi
OTC ve reçeteli ilaç almak, karın krampları ve baş ağrıları gibi ağrılı semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
İnsanların PMS’yi tedavi etmek için aldığı ilaç örnekleri şunları içerir:
- asetaminofen gibi kas ağrısını, krampları ve baş ağrılarını hafifletmeye yardımcı olabilecek ağrı kesiciler
- kramp ağrısını, baş ağrılarını ve kas ağrılarını azaltabilen nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar
- şişkinliği ve göğüs ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilecek diüretikler
- Şiddetli PMS semptomları için bir doktor, bir kişinin PMS semptomlarını azaltmak için hormonal doğum kontrol hapları almaya başlamasını önerebilir. Bu ilaçlar vücuttaki östrojen ve progesteron seviyelerini etkileyerek çalışır.
Şiddetli PMS hakkında bir doktorla konuşun. Depresyon, anksiyete veya diğer ruh hali ile ilgili semptomları hafifletmek için ilaçlar reçete edebilirler.
Gevşeme tekniklerini kullanın
Yürüme ve esneme gibi hafif egzersizler PMS semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Stresi yönetmek ve derin nefes alma veya meditasyon gibi gevşeme tekniklerini kullanmak, PMS’den kaynaklanan duygusal dengesizlikleri düzenlemeye yardımcı olabilir.
Stres yönetimi ve gevşeme tekniklerinin diğer örnekleri şunları içerir:
- yoga
- Tai Chi
- germe hareketleri
- duş
- yürüyüşe çıkmak
- günlük tutmak
- yakın bir arkadaş veya sevilen biriyle konuşmak
- bir ruh sağlığı danışmanı veya terapisti ile görüşme
- Hafif egzersizi deneyin
- Nazikçe egzersiz yapmak östrojen ve progesteron seviyelerini artırabilir ve bu da PMS semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
şişkinliği gidermek
Şişkinlik, bir kişinin ağır ve uyuşuk hissetmesine neden olabilir. İnsanlar PMS ile ilgili şişkinliği şu yollarla azaltabilirler:
şişkinliği daha da kötüleştiren tuzlu yiyecekler yememek
muz gibi potasyum açısından zengin yiyecekler yemek
sulu kalmak
hafif egzersiz yapmak
Menstrüel krampları rahatlatın
Adet krampları genellikle adetin başlamasından birkaç gün önce ortaya çıkar ve birkaç gün sürebilir. Karnına ısı uygulamak, hafif egzersiz yapmak, masaj yapmak ve uçucu yağlar kullanmak gibi ev ilaçlarını denemek yardımcı olabilir.
Bazı besinleri yiyin
Bazı diyet değişiklikleri yapmak hafif ila orta PMS semptomlarını azaltabilir. Aşağıda, bir kişinin PMS semptomlarını yönetmesine yardımcı olabilecek bazı besin örnekleri verilmiştir:
- Magnezyum, PMS ile ilgili migren ataklarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Lahana ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler magnezyum içerir.
- Yağ asitleri, PMS ile ilgili karın kramplarını azaltmaya yardımcı olabilir. İyi kaynaklar arasında balık, fındık ve yeşil sebzeler bulunur.
- Kalsiyum kemik gücünü ve yoğunluğunu destekler. Yeterli kalsiyum seviyelerine sahip olmak aynı zamanda ruh halini, uykuyu ve yiyecek isteklerini düzenlemeye yardımcı olur.